Deze week zouden we de eerste hittegolf van het jaar over ons heen krijgen in Nederland, met de bijbehorende adviezen. Het roept bij Coach Boulevard direct de vraag op: hoe hittebestendig ben jij zelf, en is jouw team?
Wat kunnen we daarover leren aan de hand van het weersbericht van de NOS, over de mogelijke hittegolf?
Een zonovergoten dag, klinkt heerlijk…
Veel water drinken, nooit weg, maar is het ook vanzelfsprekend elkaar aan te moedigen water te drinken? Elkaar in de gaten houden, of worden we ongemerkt meer solo in ons doen? En merken we niet hoe sommigen om wat voor reden dan ook oververhit raken? De een kan er nu eenmaal beter tegen dan de ander. Persoonlijk stel ik waterijsjes -met slechts 40 kcal- op prijs.
Temperatuur loopt hoog op, dat klinkt anders…ai…
Hitte werkt door op de vitaliteit en op lichamelijke klachten zoals bloeddruk en het maakt je lomer, maar ook geïrriteerder. Het kan je normale emotionele en relationele manier van doen beïnvloeden. Anderen merken het effect, maar kunnen het ook anders ervaren: “aha, die loopt er de kantjes (weer) van af.”
Weinig bewolking, twee keer ‘ai’…
Voorzorgsmaatregelen zijn van belang, zonnebrand factor 50, maar wat als dat te laat is? Welk effect heeft hitte op je team? Hoe lopen de gemoederen hoog op? Hierin benutten we de 5 Kritieke Succesfactoren (KSF’s) voor Coaching: (1) Context, (2) Meetlat, (3) Eigenaarschap, (4) IJsberg en (5) Hier-en-Nu.
Bij hitte denken we aan emoties; oplopende emoties in het team en aan conflicten. Advies: zoek verkoeling, schaduwrijke plekken: laat de hitte niet binnen komen. Maar hoe? Een conflict heeft meerdere fasen, de meest tijdige is die van ‘even afkoeling zoeken’, een rondje maken, even van je plek gaan, zuchten, glaasje water (of waterijsje), alleen. De hitte bespreekbaar maken, elkaar in emoties tijdig stoppen en kenbaar maken dat deze manier van emoties niet tot een oplossing leidt. Dat dit niet de bedoeling is en wat dan wel? De rollen en werkzaamheden aanpassen: (2) Meetlat. Een conflict is niet alleen iets van de betrokkenen alleen: (3) Eigenaarschap, maar ook van de (1) Context: hoe wordt die hitte in stand gehouden? Bijvoorbeeld in werkprocessen, onduidelijke rolverdeling, maar ook in elkaar iets wel gunnen of niet.
Bij hitte heb je toeschouwers die in de schaduw staan (achtergrond) en die met elkaar wijzen naar die mensen die in de hitte staan (voorgrond): “Errug hè, lijkt me pijnlijk….”. Ze hebben commentaar, maar omdat ze er voor kiezen toeschouwer te blijven, versterken ze het conflict. Ze kunnen ook ingrijpen en de schaduw delen. Ingrijpen bij mensen die oververhit raken is het oppassen geblazen. Voor je het weet krijg je een knauw en dat is ook weer niet de bedoeling. Daarom vermijden veel mensen het ingrijpen en laten ze de oververhitte mensen relationeel in de steek. Fasering erin is van belang: “kunnen we helpen?”, of “zo gaat het toch niet langer?”, of “we willen helpen, maar wel op een andere manier én in de schaduw”.
Wat doe je daar in de schaduw?
André Wierdsma noemt het ‘de plek der aandacht’, of ‘de plek der moeite’. Maak de emoties bespreekbaar. Daar wordt mee bedoeld:
- Schaduwregels: niet elkaar non-verbaal tot meer oververhitting op de kast laten jagen, maar zaken en emoties scheiden, (4) IJsberg.
- Wat is er feitelijk gebeurd? Ieder vertelt zijn verhaal en mag nog niet op elkaar reageren, en vertelt hoe dit hem/haar heeft geraakt, (4) IJsberg.
- Als schaduwrijk teamlid vat je samen wat er feitelijk gebeurd is. Wat geraakt heeft en waarom. Die beleving hoef je niet helemaal uit te diepen, daar is het te heet voor. Maar wel het ‘geraakt zijn’ benoemen. Dat is al krachtig genoeg en betrokkenen voelen zich erkend, en als ze zin krijgen in een waterijsje (of thee/koffie/water), is dat een teken dat ze weer op de koele aarde belanden, (5) in het Hier-en-Nu.
- Als schaduwrijk teamlid ga je niet partij kiezen, (3) Eigenaarschap. Levensgevaarlijk: wees lui, denk schaduwrijk, neem het eigenaarschap niet over, maar denk wel mee als collega. Wees dakloos: je zoekt niet een dak bij een van de betrokkenen in de hitte, maar wees meerzijdig partijdig en luister oordeelloos naar de oververhitte verhalen van de oververhitte collega’s die hun gelijk willen behalen. Maar daar zit niet de oplossing in, wees bot, zeg de dingen die taakgericht gezegd moeten worden. En er is nog iets… maar m’n hersenen zijn ook iets opgewarmd… mail het Coach Boulevard als je het weet, dank je! 😉
- Taakgerichte oplossingen. Wat op korte termijn verkoelt, zoals: mogelijke andere tijdelijke rolafstemming met elkaar. Ook met de schaduwrijke teamleden. Zo wordt elk teamlid voorgrond (in de schaduw) en kun je afspreken ‘hoe wel’ en ‘hoe op langer termijn’, (1) Context. Deze afspraken kunnen alleen maar gemaakt worden als de oververhitting ervan af is.
Glaasje water nu, en “oh, een waterijsje”, of liever andersom?
Namens het hele Coach Boulevard-team, heb een fijne zomer!
Marijke Lingsma
